De vermoeidheid van je moeder jaren nadat ze behandeld is vanwege haar borstkanker komt helaas vaak voor: zo’n 20 tot 40% van de ex-patiënten heeft er last van.
Deze vermoeidheid is ook nog eens extra vervelend omdat hij plotseling op kan treden en niet in relatie staat tot eerdere activiteiten. Hierdoor heb je als (ex)patiënt het gevoel dat je je lichaam niet meer kunt vertrouwen. Bovendien is het lastig om met die extreme vermoeidheid – die komt en gaat – je oude manier van leven weer op te pakken.
Vaak wordt gesuggereerd dat de vermoeidheid ’tussen je oren zit’, met andere woorden dat als je meer je best zou doen je er in ieder geval minder last van zou hebben. Omdat lichaam en geest bij zowel gezondheid als ziekte samenwerken, is ook vermoeidheid te beïnvloeden door zowel je lichaam als je geest. Dat maakt vermoeidheid een lastig probleem omdat zoveel factoren een rol kunnen spelen bij het in stand houden van de vermoeidheid.
Al met al lijkt een integrale aanpak met aandacht voor zowel lichamelijke, emotionele, mentale als zingeving aspecten de beste aanpak. Idealiter zou je een specialist willen die naar al deze factoren kijkt en waarmee je samen een plan van aanpak kan opstellen.
Per patiënt zal de invloed van bijvoorbeeld bewegen, voeding, slaap, traumaverwerking, angst en onzekerheid immers verschillen. Dat wil niet zeggen dat wanneer je last hebt van vermoeidheid na kanker, je onvoldoende je best hebt gedaan. Of je nu kiest voor de reguliere of de meer complementaire aanpak: er zijn nauwelijks wetenschappelijk bewezen effectieve behandelingen voor de vermoeidheid na kanker.
In een groot overzichtsartikel uit het najaar van 2014 bleek alleen een programma waarin patiënten werden begeleid in het managen van energie en activiteiten, wetenschappelijk aantoonbaar effectief te zijn. Daarnaast waren er aanwijzingen dat acupunctuur, Qigong en het gebruik van Amerikaanse Ginseng mogelijk een gunstige werking hebben op vermoeidheid na een borstkanker behandeling.
Andere behandelingsopties, zoals meditatie, mindfulness, yoga, en hypnose bleken wel de stemming en het algemeen welbevinden te vergroten maar niet zozeer de vermoeidheid te verminderen.
Het Nederlandse revalidatieprogramma Herstel & Balans combineert lichaamsbeweging, informatie en lotgenotencontact. Het blijkt de kwaliteit van leven te verbeteren en ook enig effect te hebben op vermoeidheid.
Het Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid (NKCV) heeft een behandeling ontwikkeld en onderzocht speciaal voor mensen die last hebben van vermoeidheid lang na de behandeling. Deze specifieke cognitieve gedragstherapie (CGT) is voor alsnog alleen in Nijmegen te volgen. Daarentegen is het door het Helen Dowling instituut ontwikkelde internetcursus ‘Minder moe bij kanker’ voor iedereen toegankelijk met hoopgevende resultaten ook op de langere termijn.
Het lijkt mij het beste dat je moeder samen met haar huisarts een plan van aanpak opstelt waarin ruimte is voor de diverse bovengenoemde behandelingsmogelijkheden. Ook al is je moeder 68 jaar en al jaren vermoeid, er is zeker hoop dat de last hiervan kan verminderen!
Bron: Clinical Practice Guidelines on the Use of Integrative Therapies as Supportive Care in Patients Treated for Breast Cancer
Meer lezen:
• Wie kan helpen bij vermoeidheid
• Internetcursus Minder moe bij kanker
