Expert Esther Bergsma over gevoelige kinderen

Hoe kun je ervoor zorgen dat een hooggevoelig kind beter slaapt?

Probeer ten eerste te achterhalen waarom het inslapen moeilijk gaat. Soms bedenken we al een oorzaak voordat we het echte probleem kennen. Vaak is het inslapen bij HSK moeilijker omdat hun hoofd nog zo druk is. Dan kan het zinvol zijn een manier te bedenken waarop je kind het hoofd leeg kan maken.

De oplossing op maat kan bijvoorbeeld zijn:

• zijn emoties eerder op de dag uiten,
• een massage om het lichaam meer te voelen,
• een relaxverhaaltje om bij weg te dromen,
• een voor het kind betere bed-routine

Waaraan kun je zien/herkennen of je peuter hoogsensitief is?

Een hoogsensitief kind is gevoelig voor prikkels en verwerkt die diepgaand. Bij peuters zie je bijvoorbeeld:

• Last van kleding(merkjes)
• Geen vieze handen willen hebben
• Van slag door terechtwijzing
• Gevoelig voor sfeer
• Veel behoefte aan structuur
• Kat uit de boom kijken
• Snel huilen
• Erg meeleven met een verhaal
• Alles willen weten

Hoe ga je om met de emotie van je kind?

Hoogsensitieve kinderen ervaren intensere emoties en ze raken ook eerder van slag. Soms om dingen die je zelf ‘kleinigheden’ vindt. Reageer echter op elke emotie respectvol. Voor je kind is het echt zo intens. Als je kind boos is heeft deze jouw begripvolle reactie nodig, maar ook begrenzing.

Is het niet zo dat bijna alle kinderen een beetje hoogsensitief zijn van nature?

Je bent bij geboorte al dan niet hoogsensitief. Je wordt het dus niet en je bent het ook niet een beetje. Dit misverstand ontstaat door het beperkte beeld dat soms bestaat van hoogsensitiviteit. Hoogsensitiviteit is niet alleen dat je gevoelig bent voor prikkels (zoals geluid en emoties), maar het is vooral een diepgaandere verwerking van informatie. Een hoogsensitief kind denkt veel dieper door over alles wat hij meemaakt. De meeste kinderen hebben dat absoluut niet, die zijn juist wat impulsief.

Een tweede reden waarom dit misverstand bestaat is omdat we vaak alleen naar gedrag kijken en niet naar de oorzaak. Een kind dat snel boos is zou hoogsensitief kunnen zijn. Maar die boosheid kan net zo goed om andere redenen kunnen bestaan. Als we het gedrag gelijkstellen met een eigenschap, heb je het gevoel dat er meer kinderen die eigenschap hebben. Ik pleit er dan ook voor om te kijken naar de oorzaken en niet alleen het gedrag van het kind.

Wat kun je het beste doen bij driftbuien als alles even teveel wordt?

Op het moment dat je hoogsensitieve kind een driftbui krijgt zegt het brein eigenlijk dat het even allemaal te veel is. Alle prikkels kunnen niet meer verwerkt worden. Je kind ontlaadt dat door al zijn emoties eruit te gooien. Heel nuttig eigenlijk. Op dat moment hoort je kind echter niet meer wat jij zegt. Dat kan namelijk niet meer verwerkt worden in zo’n situatie van overload. Je kunt je kind dan ook beter eerst tot rust laten komen. Maar het zou natuurlijk het mooiste zijn als je de regelmatige woede-aanvallen kunt voorkomen. In de online training Begrijp je hoogsensitieve kind behandel ik hoe je dat kunt realiseren. Voor ouders en het kind werkt dat vaak heel erg fijn.

Het lijkt wel alsof hoogsensitiviteit iets van de laatste jaren is. Hoe verklaar je dat?

Opeens praten er steeds meer mensen over hoogsensitiviteit. Een modegril? Nee. Absoluut niet. Deze eigenschap bestond altijd al, al wisten we dat niet, zelfs bij dieren. Het lijkt alsof de hsp van nu er meer last van hebben dan vroeger. Ik weet niet of dat echt zo is. Ik ken veel volwassen hsp’s die echt een moeilijke jeugd hebben gehad. Dat anderen hen niet begrepen maakte het erger.

Wellicht dat het wel moeilijker is dat er nu veel meer prikkels zijn. Denk alleen al aan social media. Voor hsp kost het nu eenmaal meer energie om prikkels te verwerken. Dus raken ze sneller overprikkeld. Gelukkig zoeken ze daar vaak hulp bij. Want anders met hoogsensitiviteit omgaan helpt je overprikkeling voorkomen.

Het lijkt dat kinderen die hoogsensitief zijn vaak sneller gepest worden, klopt dit?

Uit mijn eigen onderzoek onder hoogsensitieve kinderen blijkt dat 25% wordt gepest. Een relatief hoog percentage.

Het kan vanuit twee kanten zo hoog zijn:

• Ze zijn vaker het mikpunt. Bijvoorbeeld omdat ze anders zijn, of heftig reageren
• Ze voelen het vaker als pesten. Bijvoorbeeld omdat ze zelf heel inlevend zijn en nare woorden hen heel veel pijn doen.

Meer leren over hoogsensitieve kinderen?

In de Psychologie Academy basistraining ‘Begrijp je hoogsensitieve kind‘ duik je in de wereld van een kind met hsp. In 8 gevarieerde sessies met hooggevoeligheid-expert Esther Bergsma leer je het gedrag van een hoogsensitief kind beter te begrijpen en krijg je tips die je helpen bij de opvoeding. Bekijk de training.