Je troep op straat gooien, je benen op de treinbank leggen, de serveerster afblaffen… Dergelijk normoverschrijdend gedrag geeft status, ontdekten onderzoekers van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Ze lieten proefpersonen onder meer verhaaltjes lezen en filmpjes zien van mensen die zich onfatsoenlijk gedroegen, zoals koffie pakken die niet voor hen bestemd was en as aftippen naast de asbak. Mensen die de fatsoensregels overschreden, bleken als machtiger te worden gezien dan degenen die dat niet deden.
Slecht nieuws, volgens de wetenschappers, want uit eerder onderzoek is gebleken dat machtige mensen zich eerder onfatsoenlijk gedragen. Ze interrumperen anderen bijvoorbeeld vaker en pakten in een experiment onevenredig veel koekjes van een schaal.
Dit onderzoek laat dus zien dat zulk gedrag er niet toe leidt dat machtige mensen van hun voetstuk vallen. Integendeel: het geeft hun in de ogen van anderen alleen maar meer macht. En dat leidt, zeggen de onderzoekers, tot een vicieuze cirkel van macht en immoreel gedrag.
Breaking the rules to rise to power (…), Social Psychology and Personality Science, september 2011
