Ten eerste zijn de onderzoekers er zelf nog niet uit hoe je hun conclusies nu precies moet interpreteren. Als de uitkomsten verschillen, is er dan iets mis met het eerste onderzoek, met het tweede, of wijst het erop dat er andere factoren in het spel zijn? Dat is voer voor vakpsychologen, de komende tijd.
Bovendien is het probleem niet uniek voor de psychologie. Ook in de medische wetenschappen komen regelmatig onderzoeken in het nieuws die later achterhaald blijken. Dan blijkt dat glas rode wijn toch minder gezond dan jarenlang gedacht, of beschermt koffie helemaal niet tegen kanker. Maar omdat sappig nieuw onderzoek eerder de vakbladen haalt, horen we zelden iets over ‘saaie’ experimenten waar ‘niets uitkwam’ of waarin oud onderzoek werd herhaald.
Evengoed worden wij op de redactie niet vrolijk van zulke uitkomsten. Want hand in eigen boezem: wij willen wetenschapsnieuws ook graag brengen als het warm is. Wij zeggen ook niet: leuk, maar we publiceren pas als dit eerst drie keer is herhaald in andere vakbladen. En dan mogen we nog zo kritisch zijn bij de selectie voor de rubriek Hoofdzaken – letten op steekproefgrootte en onderzoeksopzet; het hele onderzoeksartikel doorspitten in plaats van het meegeleverde jubelpersbericht; alleen schrijven over publicaties in gedegen vakbladen – maar wat heb je aan al die braafheid als die vakbladen ook geen garantie blijken?
Wat wél belangrijk is om te beseffen: het gaat om honderd kleine, losse experimenten. Dat zijn in de wetenschap bouwsteentjes voor een theorie, maar geen complete fundamenten – laat staan dat het hele bouwwerk nu rijp is voor de sloop. Ook voor artikelen in Psychologie Magazine geldt dat ze nooit gebaseerd zijn op één enkel onderzoek. Hoe onze vroegste jeugdervaringen ons vormen; waarom negatieve ervaringen er harder inhakken dan positieve; hoe irrationeel de mens is en hoe slim-ie zichzelf voor de gek houdt – dat zijn inzichten die zijn gebaseerd op de expertise van talloze vakidioten uit het veld. Die inzichten willen wij brengen, waar mogelijk aangevuld met de ervaring van levenswijze therapeuten. Omdat we denken dat ze je echt verder helpen.
En haalt de wetenschap ze alsnog in? Dan is dat nieuws dat we ook graag brengen.
