Je bent er nog, wat zeur je dan?

‘Mensen die te horen krijgen dat ze binnen niet al te lange tijd zullen overlijden, beseffen vaak niet dat het over henzelf gaat,’ zegt klinisch psychologe Mecheline van der Linden. ‘Ze leven in een roes, ze zien het verdriet van de mensen om zich heen, maar ze geloven het nog niet echt.’ Een van de wonderlijkste dingen die ze tegenkomt in haar werk op de afdeling medische oncologie van het VUMC, is de menselijke veerkracht.

‘Zelfs als we te horen krijgen dat we doodgaan, leren we daarmee om te gaan. We vallen niet om, maar stellen ons in op het perspectief dat we niet oud worden, hoe verdrietig dat ook is.’ Door zichzelf kleine doelen te stellen, zoals iedere dag wandelen met de hond, voorkomen mensen volgens haar dat ze ten onder gaan aan hun verdriet.

Het komt maar weinig voor, zegt de psychologe, dat mensen besluiten om, zolang het nog kan, hun droom te verwezenlijken en bijvoorbeeld een cruise te maken. ‘Wie weet dat hij doodgaat houdt vast aan het vertrouwde en leeft het liefst het leven dat hij gewend is.’

Een aangekondigde dood is al amper te bevatten, maar heel soms krijgen patiënten daarna een zo mogelijk nog grotere schok: ze horen dat ze toch niet doodgaan. ‘Meteen blij is niemand,’ zegt Van der Linden, ‘wel lamgeslagen of in shock. Terwijl ze afscheid hadden genomen van het leven krijgen ze er opeens jaren bij. Wat moet je daar eigenlijk van vinden? Durf je te geloven dat er nog een kerst komt? En nog een?’