En dat een man die zijn kwaliteiten onderstreept en een hoog startsalaris vraagt, niet zo snel als arrogant en gehaaid wordt ervaren als een vrouw. Dat vrouwen, kortom, het nooit goed kunnen doen, want als ze zich terughoudend opstellen zijn ze weer niet stevig genoeg.
Checklist: ben je opgevoed door een narcist?
Hoe vaker je ‘ja’ zegt op onderstaande vragen, hoe groter de kans dat in ieder geval een van je ...
Lees verderOké, ik wist het wel, maar ergens denk ik telkens dat het zo onderhand wel wat minder scheef is geworden. Helaas. Precies dit verschijnsel bleek onlangs weer uit onderzoek onder beoordelaars van startende ondernemingen* en beoordelaars van onderzoekssubsidie-aanvragen**. Een vrouw mag niet te veel zelfvertrouwen uitstralen, maar is ze bescheiden, dan kan dat worden gezien als teken van incompetentie. Voorzichtigheid wijst op gebrek aan ambitie, ‘ze durft niet’; bij een man is het een teken van ‘weloverwogen beslissingen’. Jong en onervaren betekent bij een vrouw dat ze nog te weinig ervaring heeft, bij een man dat hij een ‘veelbelovende toekomst heeft’.
Bedenk dat dit onderzoek in Zweden werd uitgevoerd, waar de sekserol-opvattingen al een stuk moderner zijn. En bedenk dat niet alleen mannen dit soort dingen zeiden, maar ook vrouwelijke beoordelaars. Tegen deze achtergrond verrast het niet dat vrouwen slechter scoren met hun ondernemersplannen en subsidieaanvragen. Het zette me aan het denken over die keer, lang geleden, dat mijn eigen onderzoeksaanvraag werd afgewezen met onder andere deze opmerkingen van de beoordelaars:
‘Professor X zit niet in het team, terwijl die op dit onderzoeksthema onmisbaar is.’ Ik heb er destijds niet bij stilgestaan, maar X was een man: zou deze opmerking ook gemaakt zijn als ik een man was en X een vrouw?
‘Mevrouw Vonk is zo druk met lezingen geven, ze heeft vast te weinig tijd om promovendi te begeleiden.’ Als ik een man was, was dat misschien juist als een voordeel gezien? Dat professor Vonk – niet ‘meneer’ Vonk; als het een man is, heet hij ‘professor’ – zo knap is dat-ie ook nog wetenschappelijke kennis toepasbaar maakt voor een breed publiek!
Wanneer het alleen over jezelf gaat, weet je het nooit zeker. Je weet niet hoe dezelfde feiten gewogen zouden worden als je een man was. Vrouwen zijn in het algemeen terughoudend met ‘seksisme’ roepen. Je kunt niet weten of je gewoon echt niet goed genoeg was. Maar in experimenteel onderzoek is aangetoond dat dezelfde verdiensten van man en vrouw verschillend gewogen worden. Wanneer ik me afvraag of een reactie op mij seksistisch zou kunnen zijn, probeer ik me altijd voor te stellen dat er precies zo gereageerd werd op mijn mannelijke collega. Meestal denk ik dan: dat zou hem vast niet gebeuren. Een bezoeker die je kamer inloopt en aanneemt dat jij de secretaresse bent. Of een medewerkster van de administratie die vraagt of je zelf niet even die cijfers van studenten kan invoeren.
Ik zeg er vaak maar niets van. Ik kijk wel uit; dat zou snibbig en bitchy zijn.
