Waarom we vanavond allemaal Wie is de Mol kijken (ja, jij ook)

1. Je leeft makkelijk mee met de minder bekende BN’ers

In de eerste afleveringen van WIDM speelden gewone mensen de hoofdrol. Maar pas toen er (min of meer) bekende Nederlanders aan meededen, werd het programma succesvol. Die keuze voor niet al te beroemde kandidaten is heel slim, zegt docent mediapsychologie Kirsten Hofman. ‘Bij echte BN’ers loop je het risico dat de kijker al op voorhand zijn oordeel klaar heeft. Bij de wat minder bekende kandidaten heeft de kijker zich al wel een beeld gevormd, maar het volledige oordeel moet nog worden geveld. Zo kun je ineens ontdekken dat die saaie nieuwslezeres een supertoffe meid is, terwijl de eerst zo hip lijkende filosoof oersaai blijkt te zijn. Doordat je de serie wekelijks volgt, gaan de deelnemers als bekenden voelen.’

Dit psychologische fenomeen van parasociale interactie, waarbij je als kijker de kandidaat denkt te kennen en sympathie of juist antipathie voor hem ontwikkelt, maakt dat je WIDM blijft volgen. Natuurlijk in combinatie met de vraag wie erin blijft of eruit gaat, en wie de meestersaboteur is.

 2. Je wil niet de enige zijn die niet meedoet

In tijden dat er wordt geroepen dat ‘lineair kijken’ – een programma volgen op het moment dat het ook daadwerkelijk op tv is – ten dode is opgeschreven, bewijst Wie Is De Mol het tegendeel. Mensen blijken wel degelijk massaal de tv aan te willen zetten. Als je de uitzending pas later bekijkt, en dat doen nog altijd zo’n half miljoen van de ruim 3 miljoen kijkers, loop je een deel van de lol is. Zoals in realtime meedoen met het ventileren van theorieën over wie de mol is. Voor die nationale hobby zijn verschillende platforms, zoals een WIDM-app waarop je kunt meedoen in een poule door vragen te beantwoorden, vlogs op TouTube waarin de mol ‘nu echt’ ontmaskerd wordt en de website waar je informatie uitwisselt met andere fans. Maar vooral op Twitter barsten de discussies al tijdens de uitzending los.

Hofman: ‘Het format van Wie Is De Mol leent zich bij uitstek voor deze interactie, omdat je volop kunt meepraten en -speculeren. De makers zwengelen dat slim aan, bijvoorbeeld met het programma Moltalk, dat weer verwijst naar de app en site. Mensen willen graag verbonden zijn aan een groep, ook al is het online. Als je niet meedoet, krijg je het gevoel dat je heel wat mist.’

3. Je kunt je slimheid tonen

Al die interactie stimuleert een gevoel van gemeenschappelijkheid. WIDM kijken voelt als een gedeelde ervaring, een programma dat je samen kijkt en waar je met z’n allen actief aan meedoet. Met de andere fans vorm je een slimme groep die het raadsel van de mol wil oplossen, en dat is mede een verklaring voor de hype. Kirsten Hofman: ‘Wie Is De Mol richt zich op mensen die het leuk vinden om kritisch na te denken en te puzzelen, en die graag op hun intelligentie worden aangesproken. Wie wil daar nu niet bij horen?’