Uit de therapiekamer: onbereikbare partner

Daan – gestreken overhemden en kaki bandplooibroeken – werkte hard aan zijn glanzende carrière. In zijn vrije tijd fietste hij met zijn midlife-vriendenclubje. Eva wilde ooit modeontwerper worden, maar beperkte zich ‘vanwege de kinderen’ tot het dragen van zelfgebreide poncho’s en het drinken van te veel rode wijn. Nu zorgt dochter Bernadette voor deining.

‘Bé woont bij ons in huis,’ zegt Eva, ‘maar ik heb geen enkel contact met haar. Ze werkt alleen maar in die stomme kroeg en verder zit ze te blowen met die stomme vrienden. Ze heeft zich nog steeds niet ingeschreven voor een studie, ook al heb ik al honderd keer gezegd dat ze dat moet doen.’
‘Dat is nou juist het probleem,’ zegt Daan. ‘Elke keer dat je haar spreekt kom je met een lijst opdrachten. Natuurlijk gaat ze je dan ontlopen. Je moet niet zo drammen.’
‘Drammen? Moet ik dan als een zacht ei diepzinnige gesprekken gaan voeren, zoals jij doet? Daar lacht ze toch om?’ zegt Eva smalend. Daan kijkt gekwetst.

Bernadette is 20 jaar oud. Zoals alle ouders ervaren Daan en Eva dat ze controle verliezen over een kind dat haar eigen leven wil leiden, maar dat in alle sloten tegelijk dreigt te lopen. Wat moet je doen? Streng zijn en sancties opleggen? Of steunen en begrip tonen? Dit dilemma blijft op tafel liggen zolang ze het niet eens worden. Ondertussen maakt Bernadette gebruik van de ruimte tussen de standpunten van haar ouders om niet in beweging te komen.

‘Zo te horen heeft jullie dochter geen enkel probleem,’ zeg ik. ‘Ze hoeft zich niets van jullie aan te trekken. Júllie hebben een probleem. Dat probleem is de communicatie. Jullie geruzie staat noodzakelijk overleg in de weg.’
‘De communicatie? Daan is onbereikbaar, zul je bedoelen,’ zegt Eva bits. ‘Alles wat hij doet is werken en fietsen.’
‘Als jij niet zoveel dronk, kon je misschien ook eens gaan werken. Dan hoefde ik niet elke dag de file in,’ zegt Daan. Hij wordt vuurrood. Eva krijgt vlekken in haar nek.
‘Bernadette is onbereikbaar, Daan is onbereikbaar,’ vat ik samen. Eva knikt. Tegen Daan zeg ik: ‘Eva is een drammer. Voor jou is zij dus ook onbereikbaar.’
‘Dat klopt,’ zegt hij stijfjes.

‘De vraag is nu: hoe gaan jullie elkaar bereiken? En daarna: hoe gaan jullie samen Bernadette bereiken?’
‘Als Eva niet zoveel dronk…’ herhaalt Daan.
‘Als Daan niet zoveel werkte…’ zegt Eva.
‘Zien jullie wat jullie doen? Jullie maken jezelf afhankelijk van de ander. Pas als de ander verandert, kun je doen wat je wilt. Wanneer gaan jullie nou eens je eigen leven leiden?’ Ze kijken elkaar aan, maar zeggen niets. Ik doe er nog een schepje bovenop: ‘En wanneer gaan jullie Bernadette in staat stellen om háár eigen leven te leiden?’
Het blijft lang stil. Loslaten is een pijnlijk proces.