Column Jean-Pierre van de Ven: Terugval

Jim ziet er beter uit. Niet meer zo lijkbleek, voller in het gezicht, nog wat meer haar op zijn hoofd. ‘Hoe lang is het nu geleden?’ vraag ik. ‘Het is nu precies een jaar na de laatste chemo,’ zegt Cecile.

Jim staart nors voor zich uit. ‘Ik ken alle data van de chemo’s uit mijn hoofd,’ zegt Cecile. ‘Want dat waren de slechtste weken uit ons huwelijk. Zulke stress hoop ik nooit meer mee te maken. Voor Jim niet en voor mezelf niet.’ Ik kijk naar Jim om te zien wat hij daarvan vindt, maar uit zijn boze blikken kan ik weinig afleiden.

Daar zitten we dan. ‘Hoe gaat het met jullie?’ zeg ik. Ons laatste gesprek vond een maand of vier geleden plaats. Toen waren hun grootste problemen wel verholpen. De sessie van vandaag was bedoeld om te kijken of het goed blijft gaan.

‘Picobello,’ zegt Jim. De ironie druipt ervan af. ‘Ik weet niet wat ik hiermee aan moet,’ zegt Cecile. ‘Ik wens zo niet behandeld te worden,’ zegt Jim.

‘Wat doe ik dan?’

‘Dat weet je best.’

Cecile kijkt me wanhopig aan. Kanker en de behandeling van kanker trekken een zware emotionele wissel op patiënten. Eerst denk je dat je doodgaat. Dan volgt een periode van pijn, ongemakken en onzekerheid.

Als de behandeling aanslaat, zoals gelukkig bij Jim het geval is, kun je bijna niet geloven dat het voorbij is. Geliefden van kankerpatiënten mogen gratis mee in deze achtbaan. Ze doen hun best om er te zijn voor hun zieke partner, maar ze voelen zich ook machteloos.

Als het ergste leed geleden lijkt te zijn, volgt geen verlossing. Geen feest, geen slingers. Want hun zieke partner blijft bang voor terugval. Deze angst komt eruit als woede en teleurstelling.

‘Hoe behandelt Cecile jou?’ vraag ik. Jim haalt zijn schouders op. Zijn gezicht blijft op onweer staan. ‘Ineens moet ik weer van alles. Het is verdomme precies zoals voor de kanker.’

Cecile zegt verontschuldigend dat ze gewoon weer leuke dingen wil doen. ‘Maar als ik voorstel om uit eten te gaan, krijg ik een snauw.’

Jim snuift. Uit zijn houding spreekt verachting. ‘Het is nooit genoeg,’ zegt hij. ‘Ik moet uit eten, ik moet naar een verjaardag. Maar ik ben kapot.’

Verwend kind, denk ik. Natuurlijk moest je je anderhalf jaar laten verzorgen, maar daarna is het een keer afgelopen. ‘Je houding roept veel bij me op, Jim,’ zeg ik. ‘Maar ik merk dat ik zit in te vullen. Ik kan je moeilijk bereiken vandaag.’

‘O, nou ligt het ineens aan mij? Pleur toch op, man.’

‘Nee, het ligt niet aan jou. En je mag je grenzen aangeven. Maar is het vreemd dat Cecile haar leven weer wil oppakken? Dat ze voorzichtig uit de rol van verzorger wil stappen?’

Jim is duidelijk geëmotioneerd, maar hij zegt niets. Cecile mag wel een hand op de zijne leggen. We maken een nieuwe afspraak. Voor alles komt een tijd.