Voorkom een burn-out

Autonomie en betekenis in je werk: dat is toch juist positief?

‘Jawel, maar tegelijkertijd is het uitputtend. Autonomie zorgt er voor dat je je erg verantwoordelijk gaat voelen. Daardoor wordt het lastig om je werk los te laten en ga je eerder over grenzen heen.

En ook betekenis kan extra druk opleveren: we willen dat ons werk van waarde is, maar zodra dat even niet lukt, kan dat stress opleveren. Want: draagt wat ik doe wel voldoende bij? Is deze baan wel belangrijk genoeg? En onze vrije tijd wordt nu nog te vaak gezien als iets dat ten dienste staat van werk: het is bedoeld om daarvan bij te komen.’

Hoe moeten we dan naar vrije tijd kijken?

‘Juist óók als moment om zin en betekenis te vinden in plaats van dat allemaal bij je werk te leggen. Uit onderzoek blijkt dat mensen die veel identiteit en betekenis uit hun werk halen, eerder geneigd zijn om vrije tijd op te offeren voor werk. En dat kan voor stress en uiteindelijk een burn-out zorgen.

Daar komt bij dat het belangrijk is om in je leven op meerdere pijlers te leunen. Vrije tijd is veel méér dan alleen herstel van werk, maar juist ook bedoeld om belangrijke psychologische behoeften te vervullen, zoals onze behoefte aan verbinding en zelfontplooiing.’

Welke ontwikkelingen zou je in de maatschappij willen zien?

‘We moeten meer waarde toekennen aan ons leven buiten betaalde banen. Zien dat dat net zo veel aandacht verdient. Het zou bijvoorbeeld goed zijn als de vierdaagse werkweek de norm wordt.

Dat kan veel burn-outs voorkomen en verlicht de druk op zorg, onderwijs en kinderopvang, omdat mensen meer zorgtaken weer zelf op zich kunnen nemen en daar ook meer plezier aan kunnen beleven.’

Zorgtaken zijn niet per se enorm herstellend.

‘Maar wel betekenisvol. Als we erg moe zijn van werk, dan gaan we in onze vrije tijd vaak iets voor onszelf doen: mindfulness, massages, sauna enzovoorts. Terwijl onderzoek aantoont dat we meer geluk halen uit het helpen van anderen.

Dus besteed ook eens enkele uren per week aan iets wat groter is dan jezelf: doe vrijwilligerswerk, zet je in voor het klimaat of word politiek actief. Daarmee help je ook jezelf.’