Column Jean-Pierre van de Ven: Eind goed

In het begin bied je structuur, je moedigt aan. In het midden veranderen je opdrachten in suggesties en je analyses in hypothesen. Aan het einde trek je je nog verder terug en schrijf je elke positieve verandering toe aan de inspanningen van je cliënten. Zo ervaren ze weer controle over hun eigen levens.

‘Het lijkt wel Sinterklaas vandaag,’ zeg ik tegen Eduardo en Nicolette, ‘jullie geven me allemaal cadeautjes. Jullie maken geen ruzie meer, jullie zijn uit eten geweest en een weekendje weg en dat ging allemaal goed. Jij bent begonnen met die emotieregulatietraining, Eduardo, helemaal top. En jij, Nicolette, bent zelfs gestopt met blowen.’

‘Dankzij jou,’ zegt Nicolette, een dertiger met een indrukwekkende afro.
‘Dankzij mij? Ik ben toch niet gestopt met blowen? Ik ben toch niet met je naar Antwerpen geweest? Je mag Eduardo bedanken, en jezelf.’

‘Ja, oké, maar zonder jou…’ sputtert ze.
‘Nou, graag gedaan,’ zeg ik dan maar. ‘En hoe heb ik dat gedaan? Hoe heb ik jullie zover gekregen dat je na tien jaar eindelijk ophield met ruziemaken?’

Het stel kijkt elkaar aan, verbazing alom. ‘Tja…,’ zegt Eduardo. ‘Je hebt me flink op m’n donder gegeven. Weet je nog, toen je in het tweede gesprek zei dat ik Nico respectloos behandel? Zo, dat was schrikken.’

‘En toen je aan mij vroeg hoelang ik me nog als een voetveeg ging laten behandelen. Een eyeopener,’ zegt Nicolette.

‘Dus doordat ik kritiek had op jullie en zonder omwegen vertelde waar het op staat, ging het beter?’ Ze knikken allebei. ‘Maar hoe dan? Jullie hadden ook al tien jaar kritiek op elkaar en vertelden elkaar al die tijd exact waar het op staat, bij elke gelegenheid die zich maar voordeed. Wat maakte het verschil?’

‘Tja…’ Eduardo denkt na. ‘Van jou kwam het echt aan. Want je luisterde naar me.’

Nicolette sluit zich bij hem aan: ‘Ja zo is het.’
‘Hoe komt het dat jullie wel naar mij luisterden, maar niet naar elkaar?’

‘Omdat ik geen voetveeg meer wilde zijn?’ zegt Nicolette. En Eduardo: ‘Ik wilde Nico niet meer zonder respect behandelen. Daarom ben ik die training gaan doen.’

‘Goed, nu zijn we er,’ zeg ik tevreden. ‘Jullie wilden iets niet meer. Jullie, niet ik. Jullie hebben iets besloten omdat je iets anders niet meer wilde. Misschien heb je dat wel hier gedaan, in deze kamer. Of je hebt het bedacht door iets wat ik zei. Maar jullie hebben het zelf besloten, niet ik. En daar gaat het om. Jullie hebben je eigen leven een nieuwe richting gegeven. Dat kunnen jullie dus.’

‘Wow,’ zegt Eduardo. ‘En dat allemaal dankzij jou.’

Gelukkig schiet hij daarna hard in de lach.