Hormonen, ze schommelen erop los

Hoe zit het bij mannen?

Ook bij mannen verandert de hormoonhuishouding als ze ouder worden en ook dat gaat gepaard met klachten. Vanaf hun 30ste daalt de testosteronproductie jaarlijks met één procent en tien jaar later ontstaan dagelijkse testosteronschommelingen.

Op 80-jarige leeftijd is de testosteronproductie nog 70 procent van de normale waardes. Hoewel de daling geleidelijk is en de productie van geslachtshormonen niet helemaal stopt bij mannen zoals bij vrouwen in de menopauze wel gebeurt, zijn de lichamelijke en psychische effecten van de ‘andropauze’ heel vergelijkbaar: minder zin in seks, zwakkere botten en spieren en een somberdere stemming.

Endocrinoloog Max Nieuwdorp beschrijft in zijn bestseller Wij zijn onze hormonen ook de positieve effecten van een lagere en stabielere hormoonspiegel bij mannen, zoals minder roekeloos gedrag en beter kunnen functioneren in een groep.

Balans zoek

Hormoonschommelingen zijn niet uniek voor de overgang: ook tijdens je ‘gewone’ cyclus schommelen je hormonen. Hormonen reguleren je menstruatiecyclus en in iedere week zijn de hormoonniveaus anders.

De menstruele cyclus bestaat uit twee fasen van ongeveer twee weken. In de eerste fase (menstruatie tot eisprong) stijgt je oestrogeenniveau. Oestrogeen zorgt ervoor dat je je goed voelt en kan omgaan met stress.

Vlak voor de eisprong stijgt ook je testosteron, wat een positief effect heeft op seksuele opwinding. In de tweede fase (eisprong tot menstruatie) neemt oestrogeen af en progesteron toe. Progesteron kan zorgen voor slaperigheid en oncontroleerbare eetbuien.

Uiteindelijk dalen zowel oestrogeen en progesteronniveaus, dit wordt ook wel de ‘premenstruele week’ genoemd. Vrouwen met PMS hebben in deze week veel last van symptomen als moeheid, hoofdpijn en stemmingsklachten.

Hormoonschommelingen kennen we dus ons hele leven – en jarenlang zijn oestrogeen en progesteron met elkaar in evenwicht. Maar in de overgangsfase verandert deze balans omdat oestrogeen en progesteronniveaus allebei steeds verder dalen.

Wijze vrouw

In veel landen op de wereld bestaat een rooskleuriger beeld van de menopauze dan in het Westen. Het Japanse woord voor menopauze is ‘konenki,’ wat ‘jaren van vernieuwde energie’ betekent.

In allerlei traditionele gemeenschappen worden vrouwen na de overgang als wijzen gezien; als ‘Grote Vrouw’ bekleden zij hogere posities en genieten ze meer sociale vrijheid.

En in culturen waarin menstruaties als onrein worden beschouwd, zijn vrouwen vooral opgelucht bij het einde van de cyclus. Onderzoekers sluiten niet uit dat je houding tegenover de menopauze invloed heeft op hoe je de overgangsjaren beleeft.

Wil je meer lezen over het onderwerp hormonen? In de nieuwste editie van Psychologie Magazine gaan we hier verder op in. Bestel ‘m via onze webshop.