Pesten op het werk: ‘Ze moeten me niet’

Discriminatie op het werk

Louis: ‘De derde keer ben ik zelf opgestapt’

Louis (38) werkt bijna tien jaar via een detacheringsbureau in de beveiliging. Hij werd vanaf dag één gediscrimineerd. ‘Bij een klant waar ik een aantal jaar terug gedetacheerd was, werkte iemand die mij elke ochtend begroette met: “zwarte lelijke vieze kut neger, wat moet je nou”.

Toen ik opmerkte dat je zo niet met mensen praat, zei hij dat hij een grap maakte. Maar vervolgens bleef hij me elke dag zo begroeten. Na een aantal maanden heb ik hem hier nogmaals op aangesproken. Hij is naar de leidinggevende gegaan en die heeft mij weggestuurd.

Vervolgens ging ik werken voor een gevelreinigingsbedrijf. Daar had ik een directe collega die mij altijd aansprak met “zwarte”. Hij liet me al het zware werk doen en commandeerde er flink op los.

Toen ik vroeg of hij me wat meer kon helpen met het werk, heeft hij onze baas gebeld en gezegd dat ik onvriendelijk was in de omgang. Ook hier ben ik weggestuurd.

Toen ik als beveiliger in een supermarkt was gedetacheerd, riep de winkelmanager me een keer op kantoor en vroeg waar ik vandaan kwam. “Suriname,” zei ik. Waarom weet ik niet, maar dat geloofde hij niet. “Wat kom je eigenlijk doen hier in Nederland?” zei hij.

Ik ben deze keer zelf vertrokken en niet meer teruggekeerd. Wel heb ik aangifte gedaan bij het bureau voor discriminatie in Alkmaar. Nooit meer iets van gehoord.

Een deuk in je zelfvertrouwen

Bij de klant waar ik nu gedetacheerd ben, zijn ze blij met me. Ik kan het met iedereen goed vinden en krijg vaak complimenten over mijn werk. Daarom snap ik ook niet dat collega’s bij mijn eigen werkgever zo’n moeite met me hebben.

Door alle slechte ervaringen heb ik weinig vertrouwen meer in mijn werkplek en ben ik bang dat ik steeds met dit soort mensen in aanraking zal komen, en keer op keer mijn werk kwijtraak.

Ik voel me niet meer thuis in Nederland. Het maakt me zo depressief. Het is dat ik een prachtig gezin heb, anders zou het leven voor mij niet meer hoeven.’

Louis zit inmiddels ziek thuis.

Je staande houden tegen pesters

Tamara: ‘Nu noemden ze me zweefteef’

Tamara (33) is al jarenlang de pispaal in de viswinkel waar ze werkt. De laatste jaren raakt het haar niet meer. ‘Het pesten op het werk is begonnen toen mijn relatie met een collega uitging.

We hadden afgesproken dat we gewoon bleven samenwerken. Maar toen zijn nieuwe vriendin een baan kreeg bij dezelfde vishandel, begon zij met haar jaloerse gedrag de anderen tegen mij op te zetten. Een aantal collega’s begon me te treiteren – ze spoten me bijvoorbeeld “per ongeluk” nat.

Ik ging met steeds meer tegenzin naar de winkel. Op een dag zat ik huilend in de auto en schoot het idee door mijn hoofd om het stuur om te gooien en tegen een boom te rijden. Toen wist ik: er moet iets veranderen.

Ik besloot om naast mijn werk te gaan studeren: neurolinguïstisch programmeren, NLP. Door mijn studie leerde ik negatieve gedachten omzetten in positieve. En doordat ik bewuster met voeding omging, viel ik vijfentwintig kilo af en werd mijn huid weer gaaf.

Veranderingen die bij mijn collega’s niet onopgemerkt bleven. Helaas stopte het pesten op het werk niet. In plaats daarvan noemden ze me “Jomanda” of “zweefteef”.

Voor jezelf opkomen

Zes jaar geleden ben ik mijn eigen bedrijf gestart in coaching en training vanuit NLP-technieken. Vanwege de financiën werk ik nog steeds drie dagen per week in de vishandel. Maar het wordt tijd om op zoek te gaan naar een nieuwe baan.

Leuke collega’s hebben, dat zou echt een verademing zijn. Tot die tijd zie ik mijn werk als een leerschool. Als ik me daar niet staande kan houden, hoe moet dat dan als ik op een podium sta en lezingen geef over hoe je mindset je gezondheid kan beïnvloeden?

Dus als ze vragen of ik een knakworst wil en hem vervolgens voor mijn neus aflikken, laat ik me niet op de kast jagen. Ik negeer hun kinderachtige gedrag en richt me op de klanten. Die mogen hier niet onder lijden.’

Wanneer pesten op het werk je zelfvertrouwen beïnvloedt

Stephan: ‘Zelfs bij klanten werd ik voor schut gezet’

Elektricien Stephan (32) werd lang gepest door collega’s. Hij heeft zijn baan opgezegd en is nu op zoek naar werk. ‘Ik ben een vrij rustige man, treed niet snel op de voorgrond. Misschien ben ik ook wat gevoeliger voor geintjes dan mijn oud-collega’s.

In ieder geval wisten ze me altijd weer te vinden. Ze pestten me met mijn haarkleur, mijn bril of met het feit dat ik geen vriendin heb. Dan zeiden ze: “Seks? Daar kan hij niet over meepraten. Die gebruikt hem alleen om te plassen.”

Ik kreeg veel rotklussen. Naar mij werd in vergaderingen niet geluisterd en als er een fout was gemaakt, kreeg ik meestal de schuld. Ook werd ik voor schut gezet in de groep en zelfs bij klanten.

Een collega kwam eens langs terwijl ik bij een klant aan het sleutelen was, maakte een foto en stuurde die rond met de tekst: “Kijk, Stephan is eindelijk eens aan het werk.” Tegen stagiaires werd verteld dat ze niet naar mij moesten luisteren omdat ik er niks van snapte.

Mijn leidinggevenden luisterden ook niet naar me. Ik moest het “het ene oor in en het andere oor uit” laten gaan. Ik ben regelmatig overstuur van mijn werk weggelopen na een nare opmerking. Zo nu en dan kwamen de aardigere collega’s me dan na een paar uur weer thuis ophalen.

Pesten leidt bij 1 op de 3 tot burn-outklachten

Ik raakte steeds meer in mezelf gekeerd, sloot me op in mijn kamer. Mijn zelfvertrouwen brokkelde af door het pesten op het werk. De laatste jaren kreeg ik suïcidale gedachten en heb ik meerdere malen tijdens het autorijden mijn ogen dichtgedaan, en de gedachte gehad om de zee in te lopen.

Begin 2015 heb ik, na veertien jaar gepest te zijn, alles eruit gegooid bij mijn ouders, broer en schoonzus. Dat het pesten op het werk zo ernstig was, wisten ze niet. Via de huisarts kwam ik toen bij een psycholoog die veel voor mij heeft betekend.

Daarnaast ben ik gaan sporten; mijn lichaam is er sterker van geworden en mijn geest ook. Langzaam maar zeker ga ik positiever over mezelf denken en zie ik mijn leven weer wat zonniger in.’

Je mag om hulp vragen

Fenny: ‘Als ik iets zei, zuchtten en snoven ze’

Fenny (55) werkt al vijftien jaar in een supermarkt. Daar werd ze lange tijd gepest door collega’s. ‘Er is een periode geweest dat ik hoopte dat ik onderweg naar mijn werk een ongeluk zou krijgen zodat ik nooit zou aankomen.

Ik was als herintreder weer aan de slag gegaan omdat mijn kinderen inmiddels op de middelbare school zaten. Ik keek uit naar collega’s en gezelligheid om me heen. In plaats daarvan werd ik genegeerd.

Als ik iets zei, zuchtten en snoven ze. Ook viel het stil als ik een ruimte binnenkwam. Van de stress kreeg ik veel lichamelijke klachten en ik kon uiteindelijk nog maar anderhalf uur per dag werken.

Assertiviteitstraining

De reden waarom ze me pestten weet ik tot op de dag van vandaag nog steeds niet.
Omdat ik ook zeker bij mezelf te rade wilde gaan, heb ik een coach gezocht en een assertiviteitstraining gevolgd. Die hebben mij geleerd om grenzen te stellen.

Ik ging inzien dat ik in een poging om de situatie te redden, probeerde om het iedereen naar de zin te maken. Nee zeggen deed ik nooit, maar daardoor hield ik mijn slachtofferrol in stand. Mijn houding veranderde. Ik werd een andere Fenny.

Uiteraard merkten mijn collega’s dat ook. De eerste keer dat ik zei: “Ik wil niet dat je dat doet” herinner ik me nog goed. Of het pesten op het werk daarna stopte of dat het me gewoon niet meer raakte, weet ik eigenlijk niet.

Wel weet ik dat het contact langzaam verbeterde. Een excuus heb ik nooit gekregen. Dat geeft niet, ik voel geen enkele wrok. Maar ik ben er trots op dat ik het inmiddels tot hoofdcaissière heb geschopt. Dat bewijst hoe goed ik uit deze situatie ben gekomen.

Ik wil mijn verhaal graag vertellen omdat ik weet hoe eenzaam je kunt zijn in een situatie waarin sprake is van pesten op het werk en dat de keuze om ontslag te nemen heel verleidelijk is.

Ik ben niet weggelopen voor de problemen maar heb mezelf stevig onder handen genomen en daardoor werk ik nog steeds bij dezelfde supermarkt. Met dezelfde collega’s maar nu met plezier.’

Aandacht voor pesten op het werk

Andre: ‘Ik was niet de stoere heterokerel waar ze op hoopten’

André (53) is postbode en geeft taalles aan asielzoekers. In 2013 is hij weggepest van zijn vorige werk. ‘Gepest worden was volkomen nieuw voor mij. Dat ik dit op mijn 50ste nog mee moet maken, dacht ik.

Ik was juist zo blij met mijn nieuwe baan achter de balie van het gemeentehuis. Ik zat in een reïntegratietraject nadat ik een tijdje wegens psychische problemen thuis had gezeten. Dat ik weer aan de slag kon, op slechts tien minuten lopen van mijn huis, was een droom die uitkwam.

De vrouwen bij wie ik op de afdeling kwam te werken, wilden graag een man in het team. Maar ik was duidelijk niet de stoere heterokerel waar ze op hoopten. Na een maand dacht ik al: hier klopt iets niet.

Dingen die ik fout deed, werden enorm uitvergroot. En er werd continu over mij geroddeld. Dat lijken kleine dingen, maar als dat stelselmatig en langdurig gebeurt, als er telkens een doodse stilte valt als jij binnenkomt, wordt het heel vervelend. Ik werd nooit meegevraagd met de lunch, kreeg altijd een afwerende blik.

Ik heb de pesterijen gemeld bij mijn chef, stelde zelfs voor om met de pesters erbij een gesprek aan te gaan, maar daar is nooit gehoor aan gegeven. Net voordat mijn contract afliep, liet hij weten dat kon ik vertrekken omdat ik niet goed zou functioneren.

Terwijl hij zich nog nooit negatief had uitgelaten over mijn werk. Verdoofd belde ik de vertrouwenspersoon. Die zei na een kwartiertje al: “André, je bent gewoon weggepest.”

Meer aandacht voor pesten op het werk

Woedend was ik. Ik zit nu ziek en geknakt thuis, terwijl jullie gewoon fluitend naar je werk gaan en nog meer roddels over mij verspreiden, dacht ik. Ik pikte het niet.

Daarom klaagde ik mijn collega’s en leidinggevende aan bij de landelijke klachtencommissie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, die mijn klachten wegens pesten en intimidatie gegrond verklaarde. Maar erkenning en excuses van de gemeente bleven uit.

Daarom heb ik de publiciteit opgezocht. Ik heb mijn verhaal over pesten op het werk gedaan bij onder meer RTL Nieuws, KRO Kruispunt en minister Asscher. Ik zal deze heftige episode uit mijn leven nooit vergeten.’