Het geheim van een gelukkig werkleven

Hoe lekker je je in je werk voelt, heeft alles te maken met wederkerigheid. Die bestaat op drie niveaus, zegt Schaufeli: ’Het eerste – en belangrijkste – is het niveau van de mensen met wie je samenwerkt, bijvoorbeeld je klanten of directe collega’s. Heb je het gevoel dat zij de energie die je in je werk stopt waarderen? Krijg je wel eens een compliment voor iets wat je goed gedaan hebt? De inhoud van je werk is minder van belang: als het goed zit met de wederkerigheid kun je zelfs doodsaai werk nog lang volhouden, doordat je voldoening haalt uit het contact met anderen.‘

Het tweede niveau is dat van je team – als je dat hebt natuurlijk. Zet jij je in voor je collega’s? En omgekeerd: helpen zij jou soms uit de brand? Het derde en laatste niveau is dat van de organisatie waarvoor je werkt of opdrachten doet. Als jij bijvoorbeeld weleens in het weekend doorwerkt, mag je dan soms ook een dagje vrij nemen, of krijg je financiële compensatie?

De cijfers op je salarisstrookje of factuur zijn niet het belangrijkste voor dat gevoel van wederkerigheid, zegt Schaufeli. Wat er wél toe doet, is of je vindt dat dat bedrag recht doet aan wat je presteert. ‘Het gaat er vooral om dat je in psychologische zin waardering krijgt voor wat je doet.’ Heb je dat gevoel niet, dan ga je je langzaam steeds meer terugtrekken uit je team of meld je je vaker ziek (‘ze bekijken het maar’) – waardoor je nog minder erkenning krijgt en uiteindelijk in een vicieuze cirkel belandt. ‘De ellende is dat mensen veel te lang doorgaan in zo’n situatie, omdat ze hopen dat het beter wordt. Maar als je gedurende langere tijd het gevoel hebt dat er iets scheef zit in de balans tussen geven en nemen, moeten de alarmbellen gaan rinkelen. Dat kan namelijk tot een burn-out leiden.’

Zo ver is het bij Schaufeli zelf gelukkig nooit gekomen. ‘Maar ik heb wel een periode gehad dat ik even hard werkte als daarvoor, maar er minder voldoening uit haalde. Ik heb toen bewust iets nieuws opgezocht. Door naast mijn werk bij de universiteit als consultant te gaan werken, kon ik mijn kennis ook in de praktijk toepassen.’ 

Doe je mee aan ons onderzoek?

Hoe blij ben jij met je baan?  We zijn benieuwd. Coachfinder, initiatief van Psychologie Magazine doet onderzoek naar werkgeluk en de mogelijke rol van coaching.  Wil je ons helpen? Vul de enquête in.

Wilmar Schaufeli (1953) is hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht en onderzoekshoogleraar aan de KU Leuven. Hij is expert op het gebied van burn-out én op de tegenhanger daarvan, bevlogenheid. Voor beide ontwikkelde hij een test, de Utrechtse Burnout Schaal en de Utrechtse Bevlogenheidsschaal. Tegenwoordig doet hij veel onderzoek op het gebied van workaholisme.