De macht van munten en briefjes

Als een in het rood geklede serveerster je de rekening presenteert op een hartvormig schaaltje, terwijl ze met haar hand even je bovenarm aanraakt en een grapje maakt, dan is de kans groot dat ze De kracht van geld van de Engelse psychologe Claudia Hammond heeft gelezen. Al deze factoren – rood, hartvorm, aanraking en grapje – blijken volgens wetenschappelijk onderzoek de hoogte van de fooi positief te beïnvloeden. Wie zelf dit boek leest, is gewaarschuwd voor deze en andere onbewuste beweegredenen die een rol spelen bij de manier waarop we met ons geld omgaan.

Onze relatie met geld is gecompliceerd en levenslang. Hammond laat aan de hand van een breed scala aan wetenschappelijk onderzoek zien hoe we al jong leren om geld niet alleen te waarderen als hulpmiddel – je kunt er van alles mee – maar ook als drug. Net als bij bijvoorbeeld het drinken van wijn, komt er bij het krijgen van geld dopamine vrij. ‘We voelen ons allemaal in meer of mindere mate aangetrokken door het spul zelf,’ schrijft ze.

In overzichtelijke, helder geschreven hoofdstukken beantwoordt Hammond vragen over uiteenlopende onderwerpen als zakgeld, bonussen, vrijgevigheid en spaarzaamheid. De onderzoeken die ze aanhaalt hebben soms tamelijk verontrustende uitkomsten. Zo zijn rijke mensen geneigd het vanzelfsprekend te vinden dat zij als eerste in de reddingsboten van een zinkend schip mogen springen. Onenigheid over geld is de belangrijkste oorzaak van echtscheidingen. En foto’s van verwaarloosde daklozen roepen in onze hersenen een walgingsreactie op die we doorgaans reserveren voor andere diersoorten en niet voor medemensen.

Natuurlijk komt ook de vraag aan de orde of geld gelukkig maakt, en het antwoord daarop is, zoals te verwachten, genuanceerd. Soms wel, soms niet: afhankelijk van de situatie, de hoeveelheid, en het verschil met de buren. Hammond heeft wel een algemene tip voor wie meer geluk uit zijn geld wil halen: geef het niet uit aan bezittingen, maar aan ervaringen.

Claudia Hammond, De kracht van geld, Atlas Contact, € 18,50, e-book € 9,99