Hoe groot is je ‘psychologische rijkdom’?

Tot nu toe gingen onderzoekers ervan uit dat een goed leven bestaat uit twee hoofdingrediënten: geluk, oftewel het ervaren van veel positieve gevoelens (ook wel ‘hedonistisch welbevinden’ genoemd), en zingeving, oftewel het gevoel dat je leven betekenis heeft (‘eudaimonia’). Amerikaanse onderzoekers hebben nu een derde component ontdekt. Ze vroegen mensen in negen landen, waaronder de VS, Duitsland, Japan, India en Angola, hun ideale leven te beschrijven. Daaruit kwam ingrediënt drie: psychologische rijkdom.

Benieuwd hoeveel psychologische rijkdom je zelf ervaart? Geef aan of je je herkent in de volgende stellingen:

• Ik heb al veel bijzondere ervaringen gehad in mijn leven JA/NEE
• Mijn leven zou goed materiaal zijn voor een boek of film JA/NEE
• Op mijn sterfbed kijk ik waarschijnlijk terug op een leven waarin ik veel heb gezien en geleerd JA/NEE
• Ik heb tot nu toe veel interessante dingen meegemaakt JA/NEE
• Door de ervaringen die ik opzoek, zoals reizen en concerten bezoeken, ervaar ik vaak allerlei verschillende emoties JA/NEE
• Ik vind mijn leven niet vaak saai JA/NEE
• Ik kan me de laatste keer dat ik iets nieuws heb gedaan of ervaren, nog herinneren JA/NEE

Meestal ‘ja’ geantwoord? Goed nieuws: dat is een indicatie dat je hoog scoort op psychologische rijkdom. Dat wil zeggen dat je een leven leidt waarin je verschillende, interessante ervaringen opdoet. Die ervaringen hoeven niet per se leuk te zijn, maar kunnen je leven wel in een ander perspectief zetten en zo bijdragen aan je ontwikkeling; je wordt er dus ‘wijzer’ van. Zo scoorden studenten die een semester in het buitenland hadden gestudeerd gemiddeld hoger op psychologische rijkdom dan degenen die waren thuisgebleven.

Volgens de onderzoekers gaat het aan de ene kant om ervaringen die je bewust kunt opzoeken, bijvoorbeeld door te reizen of naar een concert of escape-room te gaan. Mensen die nieuwsgierig zijn en openstaan voor nieuwe ervaringen, scoren dan ook gemiddeld iets hoger. Maar aan de andere kant kunnen ook (nare) levenservaringen die je overkomen, zoals een scheiding, je psychologisch rijker maken.
Een troost voor mensen die meestal ‘nee’ antwoordden: uit het onderzoek blijkt ook dat psychologische rijkdom, naast geluk en zingeving, een van de drie mogelijke ingrediënten is van een goed leven, maar geen voorwaarde ervoor. De meeste mensen ervaren ze alle drie in meer of mindere mate – en als ze er één moeten kiezen, verkiest maar ongeveer een op de tien mensen een psychologisch rijk leven boven een gelukkig of betekenisvol.

A psychologically rich life. Beyond happiness and meaning, Psychological Review, nog te publiceren