Column Sterre van Leer: Het grote verlangen

Die warme golf van plezier die me overspoelde als ik hem zag langslopen; hoe ik me sterker en rustiger voelde worden in zijn aanwezigheid: ik nam het allemaal voor kennisgeving aan zoals je het weer voor lief neemt. Tot dat ene moment, dat we allebei iets wilden oprapen en onze vingers elkaar even raakten – en ik me met een schok realiseerde: help, hier gaat iets helemaal verkeerd. Ik ben verliefd.

Alle grote religies en filosofische stromingen leren ons dat we onze verlangens onder de duim moeten zien te houden. Als we de speelbal worden van onze grillen en dromen, kunnen we namelijk wel aan de gang blijven. Dan volgt de ene wens op de volgende, zoals in het sprookje van de steenhouwer; dan willen we altijd ergens anders zijn dan waar we nu zijn, volgt na de verbouwing van de keuken ook een nieuwe badkamer en na de nieuwe partner weer een volgende, omdat de vorige toch een beetje tegenviel.

Tegelijk is ons vermogen om te dromen de drijvende kracht achter iedere stap voorwaarts. We hadden nooit schepen gebouwd, Whatsapp uitgevonden of kunnen genieten van de Sixtijnse Kapel als de mensheid had geleefd op boterhammen met tevredenheid. Of, dichter bij huis: elke stap in de richting van een doel, elke positieve verandering, elke dappere schreeuw om hulp begint met een verlangen. En juist het laatste jaar, waarin ons gewone leven zo werd omgeploegd, gaf heel veel mensen het laatste zetje daartoe. Vijf van zulke prachtverhalen lees je in deze editie.

Hoe weet je dan wanneer je gehoor moet geven aan je verlangens, en wanneer niet? Van een psychotherapeut leerde ik ooit een waardevolle les: je kunt je verlangens afpellen als een ui. Achter iedere hunkering schuilt een diepere behoefte die eigenlijk vraagt om aandacht. Je verlangt bijvoorbeeld intens naar vakantie omdat je snakt naar nieuwe indrukken – of juist naar rust. Je wordt verliefd omdat die ander iets triggert in jou dat je zelf vergeten was: die jonge onbezorgdheid, of juist een rustiger, evenwichtiger kant van jezelf die je nooit aandacht gaf. Als je die onderliggende behoeften onderzoekt, ontdek je misschien dat er betere manieren zijn om ze te bevredigen dan met je creditcard of een buitenechtelijke zoen. En misschien ook niet. Want als elk verlangen de uitnodiging is tot een nieuwe reis, dan is het aan jou om te ontdekken waar die reis naartoe gaat – en met wie.