Hij is de actieheld in een film van Oliver Stone, maar in het echte leven zit klokkenluider Edward Snowden verguisd en ondergedoken in Rusland omdat hij een grote hoeveelheid geheime documenten over Amerikaanse spionageactiviteiten lekte aan de pers. Met bijna driekwart van de klokkenluiders loopt het slecht af. Volgens een onderzoek in opdracht van de overheid hebben ze te maken met ontslag, pesterijen, intimidatie en uitsluiting door collega’s.
Activisten roepen weerstand op, ontdekte Nadia Bashir, psycholoog aan de Universiteit van Toronto een aantal jaren terug. Zelfs als we het eens zijn met hun missie, hebben we een hekel aan de boodschappers zelf en willen we niet met hen geassocieerd worden. Tragisch genoeg, zo concludeert Bashir, staan dus juist de voorvechters van sociale vernieuwing die verandering in de weg.
Gedacht werd altijd dat het hun radicaliteit is die ergernis oproept, maar dat blijkt niet het hele verhaal. Uit nieuw promotieonderzoek van de Leidse sociaal psycholoog Florien Cramwinckel blijkt dat we ons storen omdat de activisten ons indirect wijzen op ons eigen slechte gedrag.
Voor het onderzoek liet ze proefpersonen die aan een smaaktest dachten mee te doen, schijfjes komkommer en worst proeven en daarover een oordeel vellen. Daarna kregen