Hoogsensitief

Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk. Een hoogsensitief persoon (HSP) heeft een aangeboren gevoeligheid voor prikkels uit de omgeving en ervaart meer en intenser dan anderen. Ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief, mannen net zo vaak als vrouwen.

De term hoogsensitiviteit is in de jaren negentig geïntroduceerd door het Amerikaanse psychologenkoppel Elaine en Art Aron en lijkt te gaan over diepgaande informatieverwerking in de hersenen.

Onderzoekers gaan er op dit moment vanuit dat niet-HSP’s een soort filter hebben in het informatieverwerkingssysteem. Deze gefilterde informatie wordt verwerkt in de hersenen.

Bij een HSP ontbreekt dat filter. Er komt dus meer informatie binnen, die allemaal moet worden verwerkt. Hoe dit precies in zijn werk gaat moet nog onderzocht worden. Onderzoek laat wel al zien dat de hersenen van HSP’s informatie grondiger en nauwkeuriger verwerken.

Sommigen HSP-professionals zijn van mening dat hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid dezelfde betekenis hebben. Hoogsensitiviteitsexpert Elke van Hoof ziet dat anders. Hoogsensitiviteit ziet zij als het hierboven beschreven persoonlijkheidskenmerk. Hooggevoelig zijn ziet zij als soms overgevoelig of snel emotioneel reageren.

In de Hooggevoelig special van Psychologie Magazine lees je meer over hoogsensitiviteit.

Kenmerken van hoogsensitiviteit, zoals de gevoeligheid voor prikkels en diepgaande informatieverwerking, kunnen een voordeel zijn.

Als HSP merk je bijvoorbeeld foutjes en details op die niemand anders had gezien en doorzie je sociale processen. HSP’s kunnen intens genieten van kunst, zijn empathischer en vaak ook creatiever.

Maar er is ook een keerzijde. Je kunt als HSP bijvoorbeeld dingen te persoonlijk opvatten, wat kan leiden tot communicatieproblemen met niet-HSP’s.

Onderzoekers ontdekten daarnaast dat hoogsensitieve mensen sneller zijn en minder fouten maken tijdens een taak, maar na afloop meer overprikkeling en meer stressgerelateerde klachten ervaren dan mensen die niet hoogsensitief zijn.

Of iemand die hoogsensitief is zich goed voelt, hangt vooral af van de omgeving. Zo loopt een HSP in een slechte omgeving meer risico op angsten en depressies dan een niet-HSP. Maar als de omstandigheden positief zijn doen HSP’s het zelfs béter dan niet-HSP’s. Ze hebben een betere gezondheid, zijn vaak sociaal competenter en hebben succesvollere carrières.

Vermoed jij hoogsensitief te zijn? Deze hooggevoelig test geeft je een indicatie.

Als je hebt ontdekt dat je hoogsensitief bent, is het van belang te leren hier goed mee om te gaan. Dat doe je bijvoorbeeld door jezelf te omringen met mensen en omstandigheden die een positieve invloed op je hebben, en negatieve omstandigheden waar mogelijk te veranderen. De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft 6 tips voor hooggevoelige mensen.

Onderzoek je prikkelgevoeligheid

Uiteraard wil je overprikkeling zo veel mogelijk voorkomen. Raak je toch overprikkeld? Zorg er dan voor dat je goed herstelt. Dit persoonlijke ontprikkelplan helpt je bij het onderzoeken van je zintuiglijke prikkelgevoeligheid.

Maak van je hoogsensitiviteit je kracht

Rust, harmonie en zelfzorg zijn belangrijke ingrediënten voor HSP’s. Het aanvoelen en bewaken van grenzen speelt ook een belangrijke rol in het omgaan met hoogsensitiviteit. In de vernieuwde online training Hoogsensitiviteit als kracht ontdek je hoe je dat doet. Ook ontwikkel je een positievere kijk op je gevoeligheid en leer je hoe je je bijzondere talenten tot bloei kunt brengen.

Overprikkeling de baas

We voelen ons vandaag de dag collectief overprikkeld door die constante stroom aan indrukken. Vaak hebben we simpelweg te weinig ruimte in ons hoofd om alles wat relevant lijkt te verwerken. Ontdek alle tools die je kunnen helpen om de balans te houden en overprikkeling de baas te blijven.

Een betrouwbaar, valide instrument om te meten of je kind hoogsensitief is, bestaat nog niet. Wel beschrijven experts een aantal veelvoorkomende symptomen. Hoogsensitieve kinderen:

• hebben een groot inlevingsvermogen en zijn goed in staat rekening te houden met de gevoelens en behoeften van anderen;
• zijn vaak creatief;
• kunnen driftig reageren als ze overprikkeld raken;
• hebben moeite met verandering;
• reageren sneller emotioneel. Alles raakt hen dieper, daardoor kunnen hoogsensitieve kinderen overlopen van de impact van bepaalde prikkels.

Er zijn verschillende manieren waarop je een veilige omgeving kunt creëren voor een hoogsensitief kind. De welbekende drie R’s – rust, reinheid en regelmaat – spelen daarbij een belangrijke rol. Je helpt je hoogsensitieve kind bijvoorbeeld door voor routines te zorgen, rustmomenten in te bouwen en door regelmatig de positieve eigenschappen van je kind te benoemen.

In de online training Begrijp je hoogsensitieve kind duik je in de wereld van een HSP kind.

In Nederland heeft 15 procent van de werknemers weleens een burn-out gehad, maar onder mensen met een verhoogde gevoeligheid voor prikkels blijkt dat percentage nog veel hoger.

Uit een enquête onder 1500 Nederlandse hoogsensitieve personen (HSP’s), gedaan door onderzoeker Esther Bergsma, bleek dat meer dan de helft van hen een burn-out heeft of heeft gehad.

Uit onderzoek blijkt ook dat HSP’s meer kans hebben op stress, concentratieproblemen en overmatige emotionaliteit op de werkvloer.

Dat is niet gek, aangezien HSP’s meer prikkels waarnemen en informatie diepgaander verwerken. Het is vaak moeilijk gedijen in moderne bedrijven, met hun drukke kantoortuinen en eisen als snel en flexibel zijn.

Of iemand die hoogsensitief is op het werk floreert of juist niet, hangt voor een groot deel af van de omstandigheden. Ze zijn de eersten die ‘omvallen’ als de werkomstandigheden slecht zijn, maar kunnen extra profiteren van positieve veranderingen op het werk, een goed gesprek met een leidinggevende of collega of een rustige werkplek. Als HSP is het dus heel belangrijk om een rustige werkomgeving te creëren.

Ontdekken wat je nodig hebt om als HSP meer tot je recht te komen op het werk? In de online training HSP@work: zo blijf je in balans neem je je unieke talenten onder de loep en leer je hoe je optimale werkomstandigheden creëert.