Is een mens alleen tot gruweldaden in staat als hij de ander als niet-menselijk ziet?
Sociaal psychologen denken dat dit inderdaad noodzakelijk is. Wie de ander niet als mens ziet, hoeft hem of haar immers ook niet menselijk te behandelen. ‘Ik kan me bijvoorbeeld niet voorstellen dat je iemand met een mes kunt onthoofden als je diegene als volwaardig mens ziet,’ zegt sociaal psycholoog Jeroen Vaes hierover.
Hij is onderzoeker aan de universiteit van Padua op het gebied van ontmenselijking. ‘De geschiedenis wemelt van de voorbeelden van ontmenselijking die aan gruwelijkheden voorafgingen. De nazi’s bestempelden Joden als ratten en virussen, de Hutu’s noemden Tutsi’s in de aanloop tot de genocide kakkerlakken. Blijkbaar hebben we het nodig de ander een flink stuk lager op de ladder te plaatsen om ook echt tot gruweldaden te kunnen overgaan.’
De kern is dus dat de ander tot een lagere diersoort wordt verklaard?
Nee, niet per se. Soms beperkt het mechanisme zich ertoe dat we mensen van buiten onze groep – de outgroup – als net iets minder menselijk zien. Bij dit proces, door de Belgische sociaal psycholoog Jacques-Philippe Leyens infrahumanisation genoemd, krijgen ‘de anderen’ minder diepe emoties toegedicht. We zien ze nog wel
