Column Sterre van Leer: ‘Het nieuwe ‘ik’ is wij’

Daar stond ik dan, met het water in mijn mond and nowhere to go. Een typisch eerstewereldprobleem natuurlijk, en in het licht van de wereldcrisis bijna te futiel om te durven opschrijven – coronaschaamte, is dat ook een woord? Maar het was het zoveelste moment deze week dat ik besefte hoeveel er plotseling anders is. Dat we ooit, lang lang geleden, de luxe hadden om gewoon een café in te lopen en iets te bestellen. Dat je zin kon hebben in taart en dat het dan gewoon, hop, op tafel verscheen, met slagroom en vorkje en al!

Er is al veel gezegd en geschreven over deze periode als reset-knop voor onze samenleving. Als een ellendige tijd die heel veel lijden en verdriet met zich zal meebrengen, maar die ook kansen biedt voor een nieuw begin – juist nu we des te meer doordrongen zijn van wat het leven de moeite waard maakt. Ik hoorde trendwatcher Lidewij Edelkoort zeggen dat deze crisis een breuk zal veroorzaken met de consumptieverslaving waar de moderne maatschappij al veel te lang aan lijdt. Ik bloosde van mijn eigen appeltaartmoment en dacht: wat is het eigenlijk gezond dat de enige manier om nu aan precies die goede kruimelige taart te komen weer is wat die vroeger was. Gewoon je mouwen opstropen, appels schillen en met je handen in het deeg.

Ik las het betoog van een psychiater die stelt dat de wereld een nieuw verhaal nodig heeft, en een nieuw mensbeeld waarin weer plek is voor de menselijke maat. In de zaterdagkrant werd druk gediscussieerd over de vraag of rampen nou wel of niet het mooiste in ons naar boven brengen. Ik zag al die lieve initiatieven oppoppen, van teddyberen voor het raam tot gratis coachgesprekken voor verpleegkundigen die even stoom willen afblazen. En ik dacht aan het openingsverhaal in dit nummer, dat we gek genoeg al heel lang geleden hadden gepland omdat we het gevoel hadden dat dit precies het geluid was waar de wereld op wachtte: het verhaal over de échte zin van het leven. Die zit namelijk niet in onszelf. Die zit in iets betekenen voor een ander.

Het nieuwe ‘ik’ is wij. Als we dat nou toch eens kunnen vasthouden na deze crisis, dan bak ik een appeltaart voor Lidewij.